ادیان در کره جنوبی

برخلاف بعضی از کشورها که یک دین واحد در جامعه غالب است، فرهنگ کره‌ای شامل عناصر مذهبیِ متنوعی‌ست که تفکرات و رفتار مردم جامعه را شکل می‌دهند. در دوره‌های اولیه‌ی تاریخ، کارکردهای مذهبی و سیاسی با یکدیگر تلفیق شده بودند اما بعدها متمایز گشتند.

در گذشته زندگی مردم کره بیشتر تحت تأثیر شمنیسم یا شمن‌گرایی، مذهب بودا و کنفوسیوس‌گرایی بوده اما در عصر مدرن دین مسیحیت مسیر خود را به این کشور باز کرده و جزو عواملی‌ست که ممکن است دید مذهبی مردم را دچار تغییر کند. کره یکی از معدود کشورهای آسیایی با جمعیتی عمدتاً مسیحی است. سرعت بالای صنعتی شدن در کره که برخلاف غرب تنها طی چند دهه صورت گرفت، احساس اضطراب و بیگانگی برای مردم این کشور به همراه داشته که منجر به مختل شدن آرامش ذهنی آنها گشته است. این موضوع باعث تشویق مردم برای جستجوی آرامش در فعالیت‌های مذهبی شده است. بنابراین، جمعیت افراد مذهبی با ظهور موسسه‌های مذهبی، به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است.

آزادیِ انتخاب مذهب در قانون اساسی کشور کره‌ی جنوبی ذکر و تضمین شده و دین ملّی در این کشور وجود ندارد. طبق آمارهای مربوط به سال 2015، تقریباً 57 درصد مردم بی‌دین، 19 درصد مسیحی پروتستان، 15.5 درصد بودایی و حدود 8 درصد از آنان مسیحی کاتولیک هستند. کره همچنین میزبان تعداد کمی از مسلمانان، مسیحیان ارتدکس و نمایندگان ادیان سنتی است. به عنوان مثال، برخی از کره ای‌ها خود را پیرو اعتقاد به “تانگون”(단군) ، نسل افسانه‌ای کره‌ای‌ها (تانگونگیو و داژونگیو) می‌دانند.

  شمن گرایی

شمن‌گرایی یک دین اولیه است که سیستم سازمان‌یافته و قاعده‌مندی ندارد اما از طریق آداب و رسوم اجدادی و سنت‌ها به زندگی مردم نفوذ کرده است. انسانِ دوران نوسنگی در کره به اینکه تمامی اشیاء در این جهان دارای روح هستند معتقد بود. همچنین اعتقاد بر این بود که انسان‌ها دارای روحی هستند که هرگز نمی‌میرد. به همین دلیل، اجساد را در حالتی که سر آنها به سمت شرق و در جهت طلوع آفتاب باشد قرار می‌دادند. انسان دوره نوسنگی معتقد بود همانطور که ارواح نیک مانند خورشید خوش‌شانسی به ارمغان می‌آورند، ارواح شیطانی موجب بدشانسی و نگون‌بختی می‌شوند. شمن‌گرایی به تدریج جای خود را برای حکومت بر مردم به آیین بودا و کنفوسیوس‌گرایی داد، هرچند که تأثیر آن روی مردم باقی ماند.

شمن یا “مودانگ” در زبان کره‌ای (무당) واسطه‌ایست که می‌تواند زندگان را به دنیای معنوی که مردگان در آن به سر می‌برند متصل کند. باور بر این است که شمن توانایی دفع بدشگونی، درمان بیماری، تضمین گذری مساعد و خجسته از این دنیا به دنیای بعدی و حتی حل کردن مشکلات و تنش‌های محتمل بین زندگان و مردگان را دارد.

شمن‌گرایی کره‌ای شامل پرستش هزاران ارواحی است که به اعتقاد شمن‌گرایان در تمامی اشیای طبیعت مانند کوه، درخت، رودخانه، اجرام آسمانی و… سکونت دارند. شمن‌گرایی در کره‌ی باستان به عنوان دین ترس و خرافات شناخته می‌شد، اما برای نسل‌های امروزی به عنوان یک عنصر رنگین و هنری از فرهنگ به جا مانده است. مراسم‌های مربوط به شمن‌گرایی که سرشار از عناصر جن‌گیری هستند، همراه با موسیقی و رقص، عناصر نمایشی را به اجرا در می‌آورند.

 ظهور ادیان جدید مانند کمفوسیوس‌گرایی و مذهب بودا منجر به کنار گذاشتن باورها و اعمال شمن‌گرایی نشد، آنان عناصر شمن‌گرایی را فرا گرفته و در کمال صلح کنار یکدیگر زندگی کردند.

شمن‌گرایی به عنوان یک مذهب بنیادین و جنبه‌ی بسیار مهمی از فرهنگ مردم کره در این کشور باقی مانده است.

  مذهب بودا

آیین بودایی در کره بسیار پیشرفته است، اما دیگر از حمایت دولت برخوردار نیست و در سطح رسمی نیز تشویق نمی‌شود. این امر به ویژه در مقایسه با سایر کشورهای جنوب شرقی آسیا، جایی که تمام زندگی به معنای واقعی کلمه با بودیسم اشباع شده است، قابل توجه است. جامعه‌ی بوداییان نشریاتی را منتشر می‌کند و همچنین دارای یک دانشگاه در پایتخت است. برخی از کره‌ای‌ها خود را بودایی نمی‌نامند، اما به عقاید مربوط به آن پایبند هستند. بسیاری از کسانی که این دین را انتخاب می‌کنند دستورات آن را چندان جدی نمی‌گیرند و به ندرت به معابد می‌روند. با این حال، تقریباً تمامی ساکنان کشور در جشن تولد بودا که در ماه مه است شرکت می‌کنند.

مذهب بودا یک دین بسیار قانونمند و فلسفی‌ست که بر رستگاری بشر از طریق تولدی دوباره در چرخه‌ی تناسخ تأکید دارد و هدف اصلی آن توسعه معنویت و دستیابی به منافع عمومی‌ است. این مذهب در سال 372 پس از میلاد مسیح، در دوران پادشاهی “گوگوریو” (고구려)، توسط یک راهب به نام سوندو (선도) که از سلسله‌ی کینِ چین آمده بود، به کشور کره وارد شد. در سال 384 راهبی به نام مالاناندا مذهب بودا را از ایالت جین در کشور چین به “بکجه” (백제) که در واقع پادشاهی واقع در جنوب غربی کشور کره بود، وارد کرد. تا اواسط قرن پنجم، مذهب بودا توسط راهبی به نام آدو از گوگوریو در پادشاهی “شیلا” (신라) رواج یافت. به نظر می‌رسد دین بودا در بین مردم این سه پادشاهی بسیار مورد حمایت قرار گرفت، چرا که به عنوان یک تکیه‌گاه معنوی برای ساختار حکومتی مناسب بود؛ بودا در مرکز پرستش و پادشاه در مرکز قدرت قرار داشت.

تحت حمایت سلطنت، معابد و صومعه‌های بسیاری ساخته شد و پیوسته بر تعداد معتقدان به این دین اضافه گشت. تا قبل از قرن ششم، راهبان و صنعتگران به همراه متون مقدس و مصنوعات مذهبی شروع به مهاجرت به ژاپن کردند تا اساس اولیه‌ی این دین را در این کشور بنا کنند.

زمانیکه شیلا در سال 668 شبه جزیره را متحد کرد، مذهب بودا را به عنوان مذهب رسمی پذیرفته بود، هرچند که سیستم دولتی طبق قوانین کنفوسیوس اداره می‌شد. در این دوران توجه سلطنت به این مذهب باعث شکوفایی هنرهای بودایی و معماری معابد شد، که معبد “بولگوکسا” (불국사) واقع در شهر “کیونگجو”  (경주)از جمله آنان به شمار می‌رود. اما زمانیکه اشراف در سبک زندگی مجلل شروع به افراط کردند، آیین بودا رو به زوال گذاشت.

 کفوسیوس‌گرایی

کنفوسیوس‌گرایی در واقع یک باور و اعتقاد اخلاقی و مذهبی‌ست که توسط کنفوسیوس (فیلسوف چینی) در قرن ششم قبل از میلاد پایه‌گذاری شد. این مذهب اساساً یک سیستم از ادراکات و مفاهیم اخلاقی‌ شامل عشق خیرخواهانه، عدالت، آراستگی و رهبری خردمندانه در جهت الهام بخشیدن و مدیریت درست خانواده و جامعه می‌باشد. این مذهب همانند بودیسم اولیه یک دین بدون خدا بود، اما با گذشت چندین قرن حکما و اصول و قواعد این دین توسط معتقدان مقدس تلقی شدند.

مردم در اوایل دوران مسیحیت از طریق نوشته‌های چینی با آیین کنفوسیوس‌گرایی آشنا شدند. هر سه پادشاهی گوگوریو، بکجه و شیلا سوابقی مبنی بر نفوذ اولیه این مذهب از خود به جا گذاشته‌اند.

شیلای متحدشده هیأتی از دانشمندان را به تانگ در چین فرستاد تا فعالیت‌ موسسه‌های کنفوسیوس‌گرایی را از نزدیک مشاهده کرده و نوشته‌هایی مربوط به آن را به کشور وارد کنند. در قرن دهم، در دوران سلسله‌ی گوگوریو، مذهب بودا به عنوان دین ملّی شناخته می‌شد اما آیین کنفوسیوس‌گرایی پایه و اساس فلسفی دولت را تشکیل می‌داد.

سلسله‌ی “چوسان” (조선) که در سال 1392 تأسیس شد، آیین کنفوسیوس‌گرایی را به عنوان مکتب رسمی پذیرفت و نظام آموزشی، تشریفات و حقوق مدنی را بر پایه‌ی اصول آن بنا نهاد. زمانی که در قرن نوزدهم کره توسط کشورهایی از جمله ژاپن مورد تهاجم قرار گرفت، حامیان کنفوسیوس‌گرایی برای مبارزه در مقابل متجاوزان ارتش‌هایی به نام “ایبیانگ” (의병) تشکیل دادند. همچنین تلاش‌هایی برای اصلاح آیین کنفوسیوس‌گرایی صورت گرفت تا با شرایط متغیر آن زمان سازگار شود. این اطلاح‌طلبان تمدن جدید غرب را پذیرفته و کوشیدند تا یک حکومت مستقل و مدرن ایجاد کنند. همچنین در زمان استعمار ژاپن بر کره، این اطلاح‌طلبان برای مبارزه در مقابل ژاپن به بسیاری از جنبش‌های استقلال‌طلب پیوستند.

امروزه پرستش کنفوسیوس همچنان در بین مردم کره رواج داشته و احترام به پدر و مادر به عنوان یک فضیلت از اهمیت بسیاری برخوردار است.

                          ارتش 의병

  مسحیت کاتولیک

موج فعالیت‌های مسیحیت در قرن هفدهم به کره رسید، یعنی زمانی که آثار یک مبلغ کاتولیک به زبان چینی وارد کشور چین شد. این کتب علاوه بر آموزه‌های دینی شامل جنبه‌هایی از آموزه‌های غربی مانند تقویم شمسی نیز می‌شدند که توجه محققان کره‌ای را به خود جلب کردند. تا قرن هجدهم افراد زیادی از محققان و اعضای خانواده آنان تغییر دین دادند. تا سال 1794 هیچ کشیشی وارد کشور کره نشد، تا اینکه یک کشیش چینی از این کشور بازدید کرد. اگرچه در آن زمان تبلیغ ادیان بیگانه در خاک کره خلاف قانون بود، تعداد کسانی که به مسیحیت کاتولیک تغییر دین می‌دادند همچنان رو به افزایش بود و تا سال 1865 این عدد به 23هزار رسید.

در سال 1863 “ته‌وانگون” (대원군)  که یک شاهزاده‌ی بیگانه‌هراس بود به پادشاهی رسید و آزار و شکنجه‌ی مسیحیان کشور را آغاز کرد.  سال 1925 هفتاد و نه تن از کره‌ای‌هایی که در طول سلسله‌ی چوسان زیر شکنجه جان خود را از دست داده بودند در کلیسای سن پیتر در رم مورد آمرزش قرار گرفتند.

در طول جنگ کره و بعد از آن تعداد سازمان‌های کاتولیک رو به افزایش گذاشت. کلیسای کاتولیک کره به سرعت رشد کرده و در سال 1962 سلسله مراتب آن تأسیس شد.

  مسیحیت پروتستان

در سال 1884 تعدادی از مبلغان پروتستان وارد کشور کره شدند و با ارائه‌ی خدمات پزشکی و آموزشی عقاید خود را در بین مردم گسترش دادند. پروتستان‌ها بودند که کتاب مقدس را به کره‌ای ترجمه کردند.  مدارس خصوصی پروتستان برای تقویت تفکر ملّی‌گرایی در کنار سازمان‌ها و انجمن‌های مختلف تأسیس شدند. این سازمان‌ها نه تنها برنامه‌های سیاسی و اجتماعی را به طور فعال اجرا می‌کردند، بلکه آگاهی مردم را در برابر اعمال خرافی و عادات ناپسند بیدار کردند.

سرگذشت یون دونگ جو شاعر محبوب کره ای

  چوندوگیو

آیین “چوندوگیو” (천도교) در واقع به عنوان جنبشی در برابر تجاوزات بیگانگان و رقابت گسترده آغاز شد. طبق اصول چوندوگیو از طریق نظم و تربیت، می‌توان به فضایل الهی دست یافت. چنین شخصی قادر است بدون تلاش خاصی در جهان پیرامون خود تأثیر بگذارد. چونگدوگیو ادعا می‌کند که بهشت روی زمین است و در جهان دیگری نیست، انسان خداست و بنابراین همه برابرند. این اعتقاد در مدرن سازی کشور تأثیرگذار بود.

معبد چوندوگیو در سئول

هانبوک؛لباس سنتی کره

 اسلام

اولین کره‌ای‌هایی که با دین اسلام آشنا شدند کسانی بودند که در اوایل قرن بیستم تحت سیاست استعماری ژاپن به بخش‌های شمال شرقی چین نقل مکان کردند.

تعداد انگشت‌شماری از کسانی که به اسلام تغییر دین داده بودند بعد از جنگ جهانی دوم به کشور خود بازگشتند، امّا مکانی برای عبادت نداشتند،

تا اینکه نیروهای ترکیه در طول جنگ کره به همراه نیروهای سازمان ملل به کره آمده و به مسلمانان این کشور اجازه‌ی پیوستن به آنان در اعمال مذهبی دادند.

مراسم افتتاحیه دین اسلام در کره در سپتامبر سال 1955 برگزار و به دنبال آن اولین امام یا روحانی دین اسلام در کره انتخاب شد.  جامعه مسلمانان کره طی چندین سال گسترش یافت و در نهایت در سال 1976 یک مسجد مرکزی در سئول تأسیس شد.

مسجد مرکزی سئول واقع در ایته‌وون  (이태원)

در پایان نگاهی کوتاه به ادیان در کره‌ی شمالی می‌اندازیم…

به طور رسمی کره‌ی شمالی یک کشور بی‌دین محسوب می‌شود،

اما طبق آمار به دست آمده برخی از ادیان از جمله شمن‌گرایی، چوندوگیو، مسیحیت و بودیسم همچنان در این کشور زنده هستند.

طبق قانون اساسی کره‌ی شمالی، آزادی در انتخاب مذهب در این کشور تضمین شده است، اما در حقیقت چنین چیزی صحت ندارد،

چرا که جمهوری خلق کره طبق اصول مارکسیستی بنا شده و به شدت با اعتقادات مذهبی مخالف است.

مردم کره‌ی شمالی از سنین بسیار پایین درباره خطرات و جنبه‌های منفی مذهب آموزش می‌بینند،

با این حال بسیاری از افراد به صورت محرمانه به فعالیت‌های مذهبی خود ادامه می‌دهند.

با جدایی دو کره بسیاری از کاهنان شمنیسم به کره‌ی جنوبی مهاجرت کردند و آماری از تعداد کاهنان باقی مانده در شمال در دست نیست.

شمنیسم بر پایه‌ی ارتباط انسان با ارواح است و با توجه به

گفته‌های فراریان امروزه پیشگویی در بین مردم کره‌ی شمالی هوادارن بسیاری پیدا کرده است.

دولت همچنین سعی در جلوگیری از فعالیت‌های مربوط به آیین بودا دارد، به گونه‌ای که تنها ده هزار از بوداییان در کشور باقی مانده است. اما اخیراً رونق مجدد در آیین بودا مشاهده شده است و معابد مختلف از جمله معبد “بوهیان” (보현) برای بازدید عموم باز هستند.

معبد بوهیان

مسیحیت از اواخر قرن هجدهم با ورود مبلغان کاتولیک در کره‌ی شمالی گسترش یافت. در اوایل قرن بیستم، پیونگ یانگ به یک مرکز مهم مسیحیت تبدیل شده بود، حتی از آن به عنوان ‘اورشلیم شرق’ یاد می‌شد. پس از تأسیس جمهوری خلق کره، به دلیل ارتباط و پیوند مسیحیان با آمریکا وغرب سرکوب مسیحیان آغاز شد. امروزه تنها چهار عدد کلیسا در کره‌ی شمالی باقی مانده که تمامی آنان در پیونگ یانگ قرار دارند.

تعداد مسلمانان در کره‌ی شمالی بسیار اندک بوده و به دیپلمات‌های سفارتخانه‌های کشورهای اسلامی محدود می‌شود. با این حال تنها مسجد این کشور به نام مسجد “الرحمان” که به سبک مساجد شیعیان و

توسط ایران در داخل سفارتخانه بنا شده، میزبان مسلمانان شیعه و سنی است.

منابع:

asiasociety

rockyroadtravel