مینهوا، نقاشی کره ای

تودر دنیای هنر هر کشوری سبک خاص خود را دارد، برای مثال نقاشی سنتی کشورمان، ایران به “نگارگری” معروف است.

نقاشی سنتی کشور کره نیز نام خاص خود را دارد و “مینهوا” (민화) خوانده می‌شود که معنای لغوی آن “نقاشی مردمی” یا “نقاشی محبوب” است.

از اسامی دیگر این نقاشی‌ها میتوان به “سوکهوا” (속화)، “مینجونگهوا” (민중화) و “بکسونگهوا” (벡성화) اشاره کرد.

یک نقاشی معروف از ببر و زاغ که هر دو از حیوانات مهم در فرهنگ و سنت کره به شمار می‌روند.

در نقاشی بالا، یک ببر با شکل و شمایلی عجیب در مقابل درخت کاج نشسته و دهان بازِ او دندان‌ها و زبان سرخ‌رنگش را نمایان کرده است.

با کمی دقت به این تصویر متوجه می‌شویم که چشمان ببر چپ بوده و این امر ظاهری مجنون‌وار و دیوانه به آن می‌دهد.

به نظر می‌رسد که ببر به موجودی که بر روی شاخه درخت نشسته چشم دوخته است.

بر روی درخت یک زاغ دیده می‌شود که تصور می‌شود در حال مکالمه با ببر است.

با وجود اینکه در نگاه اول خطوط موجود بر روی بدن این جانور ما را به یاد ببر می‌اندازد، خال‌های روی سینه‌ی آن شباهت بسیاری به پوست پلنگ دارند.

اگرچه این موجود از ببرهای کره باستان الهام گرفته شده است، اما می‌توان گفت موجودی افسانه‌ای‌ست.

ببر کره‌ای سال‌هاست که منقرض شده، اما زمانی این کشور به “سرزمین ببرها” معروف بود، به گونه‌ای که این جانور در بسیاری از کوه‌های آن دیده می‌شد.

در آن دوران ببر موجودی ترسناک و قابل‌احترام بود که لقب “شاهزاده کوه‌ها” را صاحب شده بود.

تعجبی ندارد که ببر بیشتر از هر حیوان دیگری در مینهوا به تصویر کشیده شده است.

نقاشی‌های زاغ و ببر (까치호랑이) به قرن نوزدهم بازمی‌گردند.

هنرمند ناشناسی که نقاشی بالا را خلق کرده علاقه‌ای به ثبت واقع‌گرایانه‌ی تصویر این دو موجود نداشته است.

هدف این هنرمند خلق تصویری برجسته با استفاده از مجموعه‌ای از نمادها و معانی خاص بوده است.

محبوبیت آثار زاغ و ببر علاوه بر اهمیت این دو موجود در فرهنگ مردم کره دلیل دیگری نیز داشته است و آن “هجو” است.

در اکثر نقاشی‌های زاغ و ببر، ببر موجودی احمق و کوته‌فکر با بدنی نامتناسب تصویر شده و از طرفی زاغ که موجودی فرعی‌ست ظاهری عادی داشته اما تنها به حاشیه تصویر محدود شده است.

این جزئیات در واقع طعنه‌ای‌ست به سلسله مراتب و رتبه‌بندی در کره باستان.

ببر نماد نجیب‌زادگان مبادی‌آداب بوده که از قدرت خود بر علیه مردم عادی سوءاستفاده می‌کردند و در مقابل زاغ نماد مردمی‌ست که قدرتی نداشته و در مقایسه با ببر محدود و بی‌اهمیت بوده‌اند.

در اکثر این تصاویر به نظر می‌رسد که زاغ‌ با نگاهی تحقیرآمیز به ببر نگاه کرده و آن را به سخره می‌گیرد.

یی سون شین،خدای جنگ مطالعه کنید

نمونه‌ای دیگر از نقاشی زاغ و ببر

یکی از ویژگی‌های مینهوا خوش‌بینی آن است. نقاشی مینهوا معمولاً دنیایی بدون غم و اندوه را به تصویر می‌کشد.

نقاشی‌های مینهوا متمایز از نقاشی‌های سلطنتی دوران سلسله “چوسان” (조선) هستند

و همچنین با نقاشی‌های صرفاً سنتی کره که تنها توسط مردم طبقات پایین جامعه خلق می‌شدند نیز متفاوت می‌باشند.

گفتنی‌ست که فرهنگ فاخر دوران سلسله چوسان بسیار تحت‌تاثیر فرهنگ چینی بوده و این اثر به شکل اجتناب‌ناپذیری به نقاشی‌های این دوره نیز نفوذ کرده بود.

از طرفی اگرچه مینهوا به عنوان هنری ابتدایی مورد انتقاد قرار می‌گرفت و با افراد طبقات بالا نیز سروکار داشت،

گفته می‌شود عناصر کره‌ای بیشتری را در خود جای می‌دهد و میتوان از آن به عنوان هنر اصیل کره‌ای یاد کرد.

پیش از نقاشان ناشناس که از مینهوا برای دور کردن ارواح خبیث و دعا استفاده می‌کردند،

این سبک نقاشی توسط نقاشان سلطنتی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

با این وجود مینهوایی که امروزه شناخته می‌شود از قرن هفدهم پا به عرصه وجود گذاشت.

در این دوران، نقاشان مینهوا مردم عادی بودند و به دنبال مراسم‌های مختلف از محلی به محل دیگر می‌رفتند و برای مردم نقاشی می‌کشیدند.

این نقاشی‌ها بر روی دیوار خانه‌های سنتی کره‌ای که “هانوک” (한옥) نام دارند، دیده می‌شوند؛ خانه‌هایی که در گذشته محل زندگی طبقه کارگر جامعه بوده‌اند.

نقاشی‌های مینهوا موارد مختلفی را به تصویر می‌کشند، از جمله حیوانات، گل‌های زیبا، درختان، پرندگان و حتی قفسه‌های کتاب.

اشتیاق و میل مردم کره به زندگی طولانی و پررونق در کنار تعداد بسیاری فرزند در نقاشی‌های مینهوا دیده می‌شود.

نقاشی‌های “شیبجانگ سنگدو” (십장생도) حیواناتی را به تصویر می‌کشند که نماد عمر طولانی هستند،

و از طرفی “هواجودو” (화조도) یا نقاشی گل و پرنده نمادی از عشق بین زن و شوهر است.

نوعی از مینهوا وجود دارد به نام “چگکوری” (책거리) که به معنای “کتاب و اشیا” بوده و همانطور که از اسم آن مشخص است، به طور ویژه به نمایش کتاب و اشیای دیگر می‌پردازد.

در ابتدا تنها کتاب در این نقاشی‌ها دیده می‌شد، اما به مرور زمان با ورود اشیا و ایده‌های جدید به فرهنگ کره‌ای، هنرمندان به طراحی آنها پرداختند.

 تو این نقاشی‌ها تکنیک‌های غربی نیز دیده می‌شود و ما شاهد تغییر در فرهنگ کره‌ای و پذیرش ایده‌های نو هستیم.

 نقاشی چگکوری اشیای گران‌قیمت نشان از ثروتمندی و کتاب‌ها نشانه‌ی تحصیلات می‌باشند.

نمونه‌ای از یک نقاشی چگکوری

نوع دیگری از مینهوا “موراندو” (모란도) نام دارد که در واقع گل صدتومنی که در آن زمان در جشن‌ها و عروسی‌ها بسیار کاربرد داشت را نشان می‌دهد.

نقاشی موراندو نماد افتخار و ثروت است. از انواع مینهوا که در قرن هجدهم و نوزدهم محبوبیت بخصوصی داشت میتوان به “مونجدو” (문자도) یا گل نوشته (꽃글씨) اشاره کرد.

در این نوع نقاشی کاراکترهای چینی که مربوط به فلسفه کنفوسیوسی می‌باشند به عنوان نمادی از معنای آنها به همراه داستان‌های مربوطه نقاشی می‌شوند.

یک نمونه از نقاشی موراندو که گل صدتومنی را تصویر کرده است.

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم اکثر نقاشی‌های مینهوا توسط هنرمندان ناشناس طراحی شده‌اند و اطلاعاتی درباره آنان وجود ندارد، با این وجود یکی از افراد برجسته در زمینه مینهوا کیم مان هی‌ست.

کیم مان هی (김만희) که متولد سال 1931 می‌باشد، یک متخصص در زمینه نقاشی‌های مینهوا بوده که به مدت چندین سال به مطالعه و بررسی آنان پرداخته است.

وی در سال 1996 به عنوان هجدهمین مورد از میراث فرهنگی شهر سئول انتخاب شد.

کیم کار خود را روی شناساندن ابعاد فراموش‌شده‌ی فرهنگ کشور کره متمرکز کرده و با سفر به مناطق مختلف کشور در سنین جوانی اطلاعات قابل‌توجهی در زمینه تاریخ مینهوا کسب کرد.

پس از برپایی یک نمایشگاه که شامل 300 نمونه از آثار جمع‌آوری‌شده بود، کیم به عنوان متخصصی در زمینه نقاشی مینهوا در مرکز توجه قرار گرفت.

وی با اشتیاق بی‌نظیر خود برای معرفی مینهوا به جهانیان، تا کنون بیش از چهل نمایشگاه در کره جنوبی و خارج برگزار کرده است.

کیم مان هی در ماه نوامبر سال 2021 درگذشت.

کیم مان هی هنگام کار بر روی یک مینهوا

اگرچه امروزه نمی‌توان نقاشی‌های مینهوا را بر دیوار خانه مردم دید، اما علاقمندان به این سبک نقاشی با تلفیق این هنر با دنیای مدرن به روش‌های مختلف و حتی برگزاری کلاس‌ها و ورکشاپ‌های نقاشی مینهوا سعی در زنده نگه داشتن این هنر جذاب کره‌ای دارند.